Freelance Journalist | M.Sc. Cultural Anthropology
‘Groot denken is de sleutel tot succes maar wees nooit te groot om klein te beginnen.’ Die tekst prijkt op het Instagram-profiel van theatermaker Kenneth Asporaat (26), oprichter en eigenaar van Ken Theater. Niet zomaar een spreuk, maar tevens de gedachte achter zijn onderneming, zo blijkt. “Bij ons kunnen jongeren helemaal onderaan beginnen en uiteindelijk helemaal bovenaan eindigen – heel Amerikaans geïnspireerd eigenlijk.”
Lees het interview met Kenneth Asporaat op Vers Beton!
Een plek in Rotterdam waar iedereen die te maken heeft met verlies en rouw terecht kan voor ondersteuning, begeleiding en advies. Die hulp wil het Rouwstation bieden. Vandaag gaan de deuren voor het eerst open, in het pand van Humanitas aan de Pieter de Hoochweg.
Tekst: Karin Spillenaar-Koolen
Beeld: Joep van der Pal
Eén van de initiatiefnemers is Willem Vermeijden, de Rotterdammer die na de zelfgekozen dood van zijn dochter Merel een organisatie van ouder-lotgenotengroepen oprichtte. Het idee voor het Rouwstation ontstond toen Annette Hartlief, rouwbegeleider bij Stichting Humanitas, hem uitnodigde om te spreken in het Rouwcafé.
Hartlief, wier 12-jarige zoon in 2000 stierf aan een hartafwijking, droomde al langere tijd van een plek waar alle aanbod op het gebied van rouw en verlies samenkomt. “Rotterdam kent veel organisaties en particuliere initiatieven die zich bezighouden met verlies en rouw, maar zij zijn niet altijd op de hoogte van elkaars activiteiten. Hierdoor hebben mensen ook geen overzicht hebben en zoeken soms tevergeefs naar ondersteuning.”
Daar moest verandering in komen. Carla Neefs – toegepast psychologe – sloot zich aan bij het project en de bal ging rollen. Vanaf donderdag bieden opgeleide vrijwilligers, stagiaires en een handjevol professionele krachten praktische ondersteuning, begeleiding en advies aan bezoekers van het Rouwstation. Diverse gespreksgroepen, wandelmiddagen, trainingen, lezingen en psycho-educatie vallen onder het aanbod van het Rouwstation, dat een samenwerkingsverband is tussen Humanitas, CVU Uitvaartzorg en Rouwgesprekken.nl van Willem Vermeijden.
De nasleep van het verlies duurt langer dan de aandacht die de omgeving heeft
Taboe
Vermeijden: “Wij hebben contact gelegd met verschillende professionele organisaties en zelfstandig werkende huisartsen en therapeuten die met rouw te maken hebben. Zodoende creëerden we een ‘levende’ sociale kaart, indien verwijzing nodig blijkt.”
Maar de initiatiefnemers willen rouw in de eerste plaats normaliseren. “Dat is ontzettend belangrijk – rouwenden laten beseffen dat het normaal is wat je doormaakt. Er wordt soms te snel geproblematiseerd door betrokkenen en gekozen voor therapie of medicatie. Onze boodschap is: je mag voelen wat je voelt, het is jouw verdriet. Mensen willen daar gewoon aandacht voor, hoe lang geleden het ook is.”
Vermeijden vult aan: “De nasleep van het verlies van een dierbare duurt altijd langer dan de aandacht die de omgeving voor jouw rouw heeft. Het gemis wordt alleen maar groter naarmate de tijd verstrijkt – dat realiseren veel mensen zich niet. Daarom is lotgenotencontact, met mensen die weten wat je doormaakt, zo belangrijk.” Er is ook een taboe op rouw, denkt Hartlief. “Mensen associëren het met de dood en vinden het vaak een lastig onderwerp om over te praten. Middels voorlichtingen streven wij ook naar meer kennis en acceptatie binnen de samenleving.”
Na vijftig jaar huwelijk zit iemand ineens alleen op de bank en dan zeggen mensen: ‘jullie hebben toch een mooi leven gehad samen’ of ‘het was zo’n mooi afscheid’
Ontredderd
Er staan al verschillende lezingen gepland. Van ‘Hoe ondersteun je mensen in de rouw?’ tot ‘Financieel overleven terwijl je verdriet hebt.’ Er worden verschillende activiteiten georganiseerd voor uiteenlopende doelgroepen. Ouderen zijn een bijzondere groep, zo blijkt. “Niet-erkende rouw”, stelt Vermeijden. “Na vijftig jaar huwelijk zit iemand ineens alleen op de bank, helemaal ontredderd. En dan zegt de omgeving dingen als, ‘jullie hebben toch een mooi leven gehad samen’, of, ‘het was zo’n mooi afscheid’. Daarmee ga je voorbij aan de rouw die iemand doormaakt.”
Vermeijden en Hartlief verloren allebei een kind. “Wij zijn allebei op een plek terecht gekomen in de hulpverlening waar we gedijen, maar waar we nooit terecht waren gekomen als onze kinderen niet waren overleden – dat is heel dubbel”, stelt Vermeijden. “Naast dat grote verlies is dit ook een stukje zingeving, het geeft het leven weer betekenis. Wij proberen mensen te helpen vanuit die eigen ervaring. Rouwen moet je zelf doen, maar het hoeft niet alleen.”
—
Over Willem Vermeijden
Merel, de dochter van Willem Vermeijden, beroofde zichzelf op 23-jarige leeftijd van haar leven. In oktober 2013 verscheen er over die gebeurtenis een artikel in het Rotterdams Dagblad. Vanuit de behoefte om ouders te ontmoeten die ook een kind verloren hebben, richtte Vermeijden een lotgenotengroep op: Rouwgesprekken.nl.
Nadat het artikel in deze krant verscheen ontving Vermeijden een stuk of dertig reacties. Dat waren mailtjes van lotgenoten die hun steun betuigden of hun eigen verhaal wilden delen, maar ook mensen die zich aanmeldden voor de groep.
Het duurde niet lang of de eerste bijeenkomst was een feit. Enige tijd verstreek en inmiddels bestaat er een tweede ouder-lotgenotengroep in Brielle,die begeleiding krijgt van Annette Hartlief. En binnenkort begint een derde groep aan de Kleiweg, waar de leiding in handen is van Marjan Dilven. Zij is deelnemer van het eerste uur van Vermeijden’s eigen groep.
Naast de gespreksgroepen verzorgt Vermeijden presentaties met een sterk persoonlijk karakter en doceert hij het vak “Afscheid nemen en rouwen” aan de Hogeschool Rotterdam.
Op verzoek spijkert de Rotterdammer ook de kennis bij van medewerkers die zich inzetten bij welzijnsinstellingen en organisaties. Zo geeft hij presentaties aan GGZ/BAVO Rotterdam over suïcide preventie met als titel: ‘Belangen van behandelaars en ouders met een een kind in de GGZ’
—
Dit artikel verscheen op 28 mei 2015 in het Rotterdams Dagblad.

Op Valentijnsdag gingen manlief en ik naar de meest besproken én gehypte film van het moment: Fifty Shades of Grey. Van het verhaal kun je vinden wat je wilt. Een onbeduidend keukenmeidenromannetje? Een belediging voor het feminisme? Of juist een stereotype weergave van – en daarmee een belediging voor – de wereld die bdsm heet? Hoe dan ook, met wereldwijd meer dan honderdmiljoen verkochte exemplaren (het boek staat daarmee in de Top 10 Bestselling Books) en afgeladen bioscoopzalen vol grinnikende, zwijmelende en hitsige vrouwen, moeten we onder ogen zien dat het verhaal van Christian Grey en Anastasia Steele menig hoofd op hol bracht.
Tja, wat moet je daar nou mee als man? Is dat dan wat vrouwen écht willen? Moet jij nu ook de zweep ter hand nemen, een miljardenbedrijf en een helikopter bezitten en je geliefde klusschuur ombouwen tot SM speelkamer om de meisjes nog te kunnen bekoren? Grote kans dat je er ook helemaal niet uitziet alsof je zo uit een Calvin Klein reclameposter bent gestapt.
Goed nieuws; het antwoord op die vragen is vermoedelijk nee. Vrouwen zoeken namelijk een echte man en geen sprookjesfiguur. Daarbij, de kans dat jouw meisje van de één op de andere dag een onbedwingbaar verlangen heeft gekregen om zich nederig aan jouw voeten te werpen, leefregels en straf accepteert en zich gedwee aan het andreaskruis laat binden, acht ik klein. Vooruit, misschien wil ze wat meer experimenteren in de slaapkamer, maar jij bent de beroerdste niet, toch?
Moet jij nu je klusschuur ombouwen tot SM speelkamer om de meisjes te bekoren?
Waarmee niet gezegd is dat de film nutteloos is. Sterker, wie goed kijkt en zich leergierig opstelt kan nog een boel leren van die Mr. Grey. Dus, zet je irritatie en trots even opzij en let op! Hierbij, wat mannen kunnen leren van 50 tinten grijs.
1. Ga voor haar en voor haar alleen!
Het verhaal van Grey en Ana gaat over liefde. Punt. Geloof mij, niet de zweepjes, zijn biceps en de overdadige cadeaus brengen vrouwen wereldwijd in rep en roer. Nee, wat de harten sneller laat kloppen is in de eerste plaats de tomeloze liefde van hem voor haar, de geestdrift en vastberadenheid waarmee hij haar van hem wilt maken.
Elke vrouw wil zo’n man. Een man die voor haar gaat. Elke vrouw wil, voor de juiste man, de enige zijn. Wil je haar (en dan bedoel ik, wil je haar écht), ga voor haar en voor haar alleen. Maak haar het middelpunt van jouw bestaan. Laat blijken hoezeer je naar haar verlangt. In woord (I want you, Ana! – en er dan heel gepijnigd bij kijken) en daad. Ook als dat betekent dat je al je afspraken met CEO’s cancelt en met je helikopter naar haar vakantieadres reist (“You’re the only person I’d fly three thousand miles for”) om haar te kunnen zien. Of je chauffeur erop uitstuurt om te onderzoeken waar ze werkt en plotsklaps voor haar neus te staan om kilometers aan touw te kopen. Je kunt haar natuurlijk ook op een etentje trakteren. Of romantisch bootje gaan varen op de plas. Weg met die telefoon! Investeer in jullie tijd samen. Laat zien dat geen moeite teveel is, zonder als een schoothondje achter haar aan te lopen. O ja, en natuurlijk ook zonder haar te stalken. Da’s niet chic!
2. Wees kritisch
Grey zegt tegen Ana: “I’ve never wanted more, until I met you.”
Als World’s Most Eligible Billionaire Bachelor kan Grey elke vrouw krijgen die hij wil. Hij hoeft ze niet. Hij wacht op, en kiest voor, haar. That’s hot! Dus weg met tinder. Klaar met de scharrels. Afgelopen met de ongemakkelijke hapsnap-sekspartijtjes na een avondje kroegen. Als een man zichzelf niet serieus neemt, doet zij het al helemaal niet. Jij bent vanaf nu hard to get. Je gaat alleen nog maar voor de vrouw die jou in vuur en vlam zet en voor haar haal je alles uit de kast. Zelfbeheersing is trouwens ook heel sexy.
3. Verdiep je in haar
Vraag, luister, kijk, onthoud en vraag door. Leer haar kennen zoals alleen jij dat kunt. Er is maar weinig zo vleiend als een man die vastberaden is om jou te doorgronden. Zorg dat je weet hoe ze haar koffie drinkt, wat ze leest (Thomas Hardy?) en wat haar hart sneller laat kloppen. Zo hoef je op haar verjaardag niet met een boekenbon aan te komen. Make it special.
O ja, héél belangrijk; verken ieder plekje van haar lichaam. Leer hoe je haar laat sidderen van genot, haar laat smeken om genade. Zorg dat je haar orgasmes geeft waar ze haar kleinkinderen later over vertelt.
4. Wees alert
Grey hield zijn Ana nauwlettend in de gaten. Wat ze ook deden. Of zij nu aan het kotsen was, voor hem in het zweefvliegtuig zat, met blote billen over zijn knie lag of pannenkoeken stond te bakken, zijn blik was telkens bijna onafgebroken op haar gericht. Er ontging hem niets. Een man die elke beweging en twinkeling in zich opneemt, dwars door je heen kijkt en je gedachten lijkt te kunnen lezen… Ja, dat is best sexy!
5. Zeg: “Ik ben niet de man voor jou”
Gebruiken op eigen risico! Ik wens niet aansprakelijk gesteld te worden voor eventuele geleden schade.
Want stel, je staat in je trainingspakkie met een stuk in je kraag in de kroeg, het geld uit te geven dat je eigenlijk niet hebt terwijl je je drank, drugs en/of gokprobleem nog steeds niet onder ogen ziet, en je zegt – met slechte adem en dubbele tong – “ik ben niet de man voor jou”, dan zal ze dat waarschijnlijk beamen en je voorbij lopen.
Maar stel, je leven staat een beetje leuk op de rit en jij komt goedverzorgd voor de dag, dan kun je ‘m eens proberen.
Dat doe je a la Mr. Grey als volgt: Sta voor haar, neem haar kin tussen duim en wijsvinger of houd twee handen in haar haren. Streel teder haar wang en laat je ogen vlammen – héél belangrijk! En dan, als zij siddert van begeerte en haar lippen tuit in afwachting van de verlossende kus, zeg jij (met je gezicht vlakbij de hare en je blik vol van passie, pijn en ingetoomd verlangen): “Ik ben niet de man voor jou, Rozemarijn (of Eva, Sylvia, Fatima, Anouk, Bridget…) – je moet me vergeten!”
Met kordate tred en zichtbaar hartzeer loop je weg, haar beduusd en met knikkende knieën achterlatend.
‘Wie is die man?’, zal ze denken… Zorg wel dat je de naam juist hebt.
6. Een echte man heeft geduld
Vooruit, nu weer even serieus. Je hebt tip 1 goed gelezen, dus je laat al blijken dat je haar wilt. Goed bezig! Dat betekent echter niet dat je haast maakt. Geduld is een schone zaak in deze! Ana liet Grey wekenlang in spanning of ze al dan niet dat contract ging tekenen. En hij maar mailen… Toen ze elkaar eindelijk weer troffen vertrok ze vroegtijdig naar huis. Ja, dat vond Grey best jammer, maar zoals een echte man betaamt waardeert hij een sterke vrouw die haar eigen keuzes maakt. Ook als dat keuzes zijn die hem ‘benadelen’.
Als een vrouw het waard is om op te wachten – om welke reden ook, heb dan geduld. Don’t push! Een man zonder geduld is geen man. Heeft ook weer met dat zelfbeheersing te maken… En een man die afhaakt omdat het niet snel genoeg naar zijn zin gaat, of omdat hij het wachten beu is, is haar nooit waard. Hij neemt trouwens ook zijn verlies.
7. Leer iets stoers
Iets mannelijks, iets wat vreselijk knap is en wat maar weinig mannen kunnen. Helikoptervliegen bijvoorbeeld. Of vrachtwagentrekken. Kitesurfen! Schilderen mag ook. Vrouwen vinden het leuk als een man iets goed kan. Maakt niet eens zoveel uit wat. Kantklossen?
Zeg: “Wat wil je drinken?” Of beter: “Drink wat met me.”
8. Take the lead!
Een inkoppertje… Niet iedere vrouw is gecharmeerd van een contract waarin ze zichzelf willingly surrendered to your will en veel mannen zullen niet uit de voeten kunnen met een pauwenveer zoals Grey dat kan. Laat staan met een leren paddle. No worries, maar in godsnaam, take the lead! Niet door willekeurige dames op straat bij de strot te grijpen en naar je kruis te dwingen, zoals Julien Blanc vorig jaar suggereerde. Of door een duidelijke ‘nee’ als een ‘misschien’ te interpreteren en daarnaar te handelen. Wel door initiatief te tonen, regie te pakken en leiding te nemen. Minimaal in de slaapkamer! Wij vrouwen zijn ondertussen heerlijk geëmancipeerd – en dat vinden we fijn! – maar een sterke, zelfverzekerde en daadkrachtige man die weet wat hij wil en ons daarin meeneemt vinden we óók heel fijn.
Ik ken maar weinig vrouwen die dit tegen zullen spreken. Of eigenlijk ken ik er geen één.
Gratis tip: Je staat in de kroeg en ziet een leuk meisje. Wat zeg je dan? In ieder geval niet: “Joh, hee, wat leuk, ik zag je staan, en nou ja, toen dacht ik, ehm, als je het niet wilt moet je het zeggen hoor, maar ehm, wil je misschien wat drinken? Ehm, met mij, zeg maar…”
Nope. Zeg: “Wat wil je drinken?” Of nog beter: “Drink wat met me.”
Maar dat is misschien een kwestie van smaak. Ook hierbij wens ik niet aansprakelijk gesteld te worden voor geleden schade! Denk ook nog even aan tip 5, over je adem en dat trainingspakkie enzo.
9. Ontwikkel jezelf
Nee hoor, je hoeft geen miljoenenbedrijf te hebben. Ook geen helikopter en penthouse in Seattle. Zelfs geen titel of een eigen bedrijf. Maar doe wat je leuk vindt en waar je goed in bent en: get even better! Niks aantrekkelijker dan een man die zijn dromen najaagt. Een man die goed is in wat hij doet en datgene met passie uitvoert. Of je nu chirurg, stukadoor, drummer of kantklosser bent. Maak er wat van!
10. Liefde is geven en nemen
Tja, Grey geeft Ana peperdure boeken, een laptop, een auto en een upgrade naar business class. Zij geeft hem, ehm…, zichzelf. Wat ze echter niet krijgt is een slaapplek in zijn bed en de mogelijkheid hem aan te raken. Daar heeft zelfs Mr. Grey nog een hoop te leren, concluderend uit de sluitende liftdeuren waarmee het definitieve afscheid tussen beiden aan het eind van de film gesuggereerd wordt. Op naar punt 11…
11. Wees sterk én kwetsbaar
Natuurlijk ben jij net als Grey solide, beheerst en zo sterk als gepantserd glas. Je hebt slechts één zwakte. En die zwakte is zij. Of niet? Nou nee. Vooruit, het ging Grey in beginsel ook niet goed af. Het was de reden dat Ana hem verliet aan het einde van deel één. Geen enkel mens is alleen maar sterk; iedereen is kwetsbaar. Let her in! Maak haar deelgenoot. Schenk openheid en vertrouwen. Ze wil je leren kennen. Ze wil je helpen en steunen en daarbij zal ze zich speciaal voelen als jij haar dat inkijkje in de krochten van je ziel gunt. En ach, vrouwen… We ♡ fixing and healing a man’s heart!
12. Eis een rol in haar leven
Wees geen sufferd. Loop niet als een schoothond achter haar aan. Geef het maximale, maar verlang van haar dat ze ook voor jou gaat – op welke manier dan ook. Doet ze dat niet, probeer dan tip 1 nog eens. En tip 7. Denk aan tip 5. Wil ze dan nog niet, dan heb je helaas pech! Ze wil je niet. Haak af.
13. Wees zorgzaam (en bemoeizuchtig)
Grey plaatst Ana op een voetstuk en zorgt dat het haar aan niets ontbreekt. Maar om nou zomaar haar auto in te ruilen en er een nieuw exemplaar voor in de plaats te zetten, ja, dat zijn wellicht iets teveel goede bedoelingen. En ja, het is bemoeizuchtig, overbezorgd, irritant en zelfs kleinburgerlijk als je eist dat ze niet teveel drinkt en haar vervolgens stante pede uit de kroeg haalt als ze ladderzat blijkt. Maar stiekem is het ook best leuk, zo’n zorgzame man. En lief. Dus leer van Grey en zorg voor haar, ook al kan ze dat prima zelf.
A strong woman can do it by herself, but a strong man won’t let her. Dat werk.
14. Liefde en passie hoeven niet altijd maar leuk te zijn
Passie is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Een relatie gaat niet zonder slag of stoot. De mooiste liefdesliedjes komen voort uit het grootste en meest rauwe hartzeer. Hoe groter de passie, hoe sterker de emoties en hoe harder de landing. Bereid je dus voor op evenveel frustraties, ruzies en huilpartijen als op onstuimige sekspartijen en intens zwoele blikken. Het één gaat niet zonder het ander. Daarbij, een sterke vrouw wil een sterke man, maar ironisch genoeg zijn dat ook de mannen die we het vaakst afstoten. Just saying…
15. Know sex
Vooruit, en toch ook maar even dit. Je lijkt dan misschien niet op Charlie Hunnam (want laten we wel zijn, die had de rol van Grey natuurlijk gewoon moeten spelen! – hoewel, hem zien we toch het liefst in een leren motorjack…), zorg er desondanks voor dat je de beste versie van jezelf bent. Niet onbelangrijk: know sex! Experimenteer en word goed! Want anno 2015, met het vrouwvolk in rep en roer door één of andere film over een dominante multimiljonair met een voorliefde voor een jonge maagd en het betere knoop- en slagwerk, moet jij jezelf natuurlijk wel van je beste kant laten zien!
Succes!
—
Als manlief (die trouwens niets van Grey kan leren – eerder andersom) deze tekst morgenochtend onder ogen krijgt, weet ik al precies wat hij gaat zeggen:
“Het is makkelijk om allerlei eisen aan mannen te stellen, maar wat te denken van de vrouwen? Hebben die geen verantwoordelijkheid, geen plichten?”
Dan gaat mijn antwoord zijn: “Natuurlijk wel!” Want de uitspraak dat iedere vrouw een zeer fijn mannelijk exemplaar verdient, is niet aan mij besteed. Je krijgt wat je najaagt. Ook zij moet durven zijn, durven kiezen en eisen, en evengoed moet ze durven geven en investeren. It takes two to tango!
Maar dat is een volgend verhaal. ;)
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Scroll omlaag en volg mijn blog!
Het oude Timmerhuis aan de Meent, het epicentrum van de naoorlogse wederopbouw, krijgt een nieuw leven. Momenteel wordt er hard gewerkt aan het ontwerp van Rem Koolhaas, zodat er in het najaar van 2015 op deze historische plek ruimte is voor winkels, horeca, kantoren en koopappartementen. Tot die tijd geldt: géén ordinair bouwhek, wél een bruisende plint.
Tekst: Karin Koolen
(Dit artikel is gepubliceerd in Gersmagazine #6.)
Een jaar geleden stapt Jacobus Kielen (84) het informatiecentrum van het Timmerhuis binnen. Hij heeft een prangende vraag over iets dat hem aan het hart gaat. Arjan Hofmann,
communicatiemanager bij bouwconcern Heijmans, herinnert zich de man en zijn vraag nog goed. “Hij vroeg schuchter of het monumentale kantoorgedeelte van het oude Stadstimmerhuis zou blijven staan. Toen ik hem vertelde dat dit het geval was, raakte hij echt ontroerd. Wat bleek? Vanaf 1953 heeft hij vanuit het oude Stadstimmerhuis meegewerkt aan de wederopbouw van de binnenstad. Hij was assistent-tekenaar bij de Stedenbouwkundige Dienst. Deze man heeft hier nog uit het raam gehangen en naar koningin Juliana gezwaaid, zo vertelde hij me.” Vorig jaar werd Kielen op de Dag van de Bouw uitgenodigd om zijn verhaal over het Timmerhuis te vertellen. Hofmann: “Samen met zijn kleinzoon stond hij tussen toenmalig wethouder Hamit Karakus en de voorzitter van de Raad van Bestuur van Heijmans. Dat was mooi om te zien!”
‘Het Timmerhuis moet een bruisende plek worden waar verschillende stadsfuncties samenkomen en waar altijd wat gebeurt’
Slopen, renoveren en innoveren
Oud en nieuw verbinden. Dat was een van de eisen bij de aanbesteding die de gemeente Rotterdam uitschreef voor de herontwikkeling van het Timmerhuis. Die verbinding is er. Letterlijk. Het gedeelte van het oude Stadstimmerhuis dat bijgebouwd werd in de jaren zeventig is gesloopt. Op die plek verrijst straks de nieuwbouw, naar een ontwerp van architectenbureau OMA onder leiding van Rem Koolhaas. Deze ‘wolk van staal’, zoals de zwevende pixelconstructie van staal en glas wordt genoemd, komt tegen de binnenzijde van het L-vormige monument, grenzend aan de Meent en het Haagseveer. Het monument, gebouwd in de jaren vijftig, wordt momenteel gerenoveerd. Het nieuwbouwdeel van het Timmerhuis krijgt een transparante plint. Hier komen winkels en horeca. Een eveneens transparante publieke passage verbindt de Coolsingel met het Laurenskwartier. Ondergronds komt een parkeergarage. De eerste vijf verdiepingen zijn bestemd voor gemeentekantoren en de bovenste lagen zijn voor de 85 koopappartementen. Museum Rotterdam tekende onlangs een intentieovereenkomst om in januari 2016 naar de begane grond van het Timmerhuis te verhuizen. Kortom: het Timmerhuis moet een bruisende plek worden waar verschillende stadsfuncties samenkomen en waar altijd wat gebeurt.
A dream come true
Ondertussen broeit er al van alles. Vita Bolsius, omgevingsmanager bij Heijmans: “Wij begrijpen dat de Meent heel belangrijk is, ook voor ondernemers. Daarom hebben we besloten om hier geen afgesloten plek van te maken door er een ordinair bouwhek omheen te plaatsen.” Het idee was simpel: een open en levendige plint en daarmee een aantrekkelijke Meent, ook tijdens de renovatie. Heijmans ging op zoek naar partners om de lege ruimtes tijdelijk te vullen. Lang hoefde er niet gezocht te worden. Een aantal kleine, creatieve zelfstandigen zag opeens de drukke Meent binnen handbereik; normaal gesproken een voor hen onbetaalbare A-locatie. Een uitgelezen kans om grotere bekendheid bij het publiek te krijgen.
Mitzy Buijs twijfelde dan ook geen moment. Op de hoek van de bouwplaats zit haar pop-up store Sweet-Rebels. Sinds juli 2013 maakt en verkoopt zij hier sieraden en vintagekleding. A dream come true. “Ik wilde altijd wel, maar durfde het nooit zo goed”, zegt Buijs. Inmiddels heeft ze haar baan bij het Stedelijk Team Jongerenwerk op kunnen zeggen en leeft ze van haar winkel. “Het rauwe randje van dit pand – het ligt deels ondergronds – draagt bij aan mijn concept van vintage en hergebruik. Bovendien komt het niet zo nauw met een gaatje meer of minder in de muur.” Ze lacht. “Als ik een plankje op wil hangen vraag ik altijd hulp aan een van de bouwmannen.”
Een paar deuren verder exposeert Tymon Ferenc de Laat zijn schilderijen. Zijn galerienaam MeLikePainting staat met grote letters op de glazen gevel. “Creativiteit uit zich ook in aanpassingsvermogen”, stelt De Laat, die voorheen met zijn galerie anti-kraak op Weena-Zuid zat. “Dat was ook een goede locatie, maar dit is natuurlijk veel beter.” Via het achterraam heeft hij uitzicht op de bouwplaats. Wat heeft de verhuizing hem gebracht? “Het is in de anderhalf jaar dat we hier zitten veel drukker geworden. En ook al komen mensen niet binnen, ze zien toch mijn naam staan. Ik hoop daar later ook nog de vruchten van te kunnen plukken.”
Hoe lang de ondernemers nog kunnen blijven, is onduidelijk. De Laat: “In eerste instantie was het voor vier maanden, maar het is steeds verlengd. Alles na die vier maanden is mooi meegenomen.”
Hoogtepunt
Aan Bolsius ondertussen de taak om het project – en vooral de bijbehorende werkzaamheden – geaccepteerd te krijgen in de omgeving. Dat lijkt haar aardig te lukken. “Als je iedereen zoveel mogelijk overal bij betrekt en vooraf informeert, begrijpen mensen waarom en wanneer iets gebeurt en hoe lang het duurt. Dan vinden ze het eigenlijk niet zo heel erg meer. Natuurlijk komen er nog weleens klachten, bouwen maakt kabaal en geeft overlast. Maar we doen heel erg ons best om dit tot een minimum te beperken en er in ieder geval goed en tijdig over te communiceren.”
In september dit jaar bereikt het Timmerhuis het hoogste punt. Het moet wederom een plek worden van ontmoeten en verbinden, waar mensen en ideeën samenkomen en verder bouwen aan Rotterdam. Zwaaien naar koningin Juliana, zoals Jacobus Kielen dat vijftig jaar geleden deed, zit er niet meer in. Maar wie weet wordt er nog weleens gezwaaid naar het nieuwe koningspaar. Vanuit het oude monument, of vanuit een hypermoderne wolk van staal.
*
Een halve Eiffeltoren aan staal en twee maandsalarissen in een schoen! Klik hier voor foto’s en leuke (historische) weetjes over het Timmerhuis!
Ook in Hillegersberg worden steeds vaker de laatste centen omgedraaid. Mensen met voorheen een goed inkomen raken nu in grote financiële problemen. Deze ‘nieuwe armen’ zijn vaak hoogopgeleide zzp’ers. Verlammende schaamte is het gevolg en schuldsanering meestal onvermijdelijk.
Tekst: Karin Spillenaar-Koolen | Foto’s: Rosanne Dubbeld
(Verschenen op: Vers Beton in het kader van Arm Rotterdam
Vrijdagmiddag, 15.00 uur. Bij de Voedselbank in Hillegersberg-Schiebroek staan de blauwe kratten met boodschappen opgestapeld. Een vaste kern aan bezoekers stroomt binnen. De één met een boodschappenwagentje, een ander met plastic tassen. Sommigen komen hier al jaren. Een moeder met een baby in de buggy krijgt een zakje lolly’s aangereikt van één van de vrijwilligers. “Hier, dit is voor de jongens thuis!” Mannen in trainingspak schudden elkaar lachend de hand.
“Verschrikkelijk”, zegt ze terwijl ze wegkijkt. “Ik vind het echt ver-schri-kke-lijk
Schaamrood
Een blonde vrouw van rond de veertig, op hoge pumps en in een blauwe maxi-rok, stopt gejaagd de boodschappen in twee Albert Heijn tassen. Met haar blik op de grond gericht loopt ze met snelle pas naar de uitgang. Op de vraag of ze tijd heeft voor een kort gesprek slaakt ze een diepe zucht. Even dan. Ze komt nu voor de derde keer bij de Voedselbank. “Verschrikkelijk”, zegt ze terwijl ze wegkijkt. “Ik vind het echt ver-schri-kke-lijk.” Met haar (inmiddels) ex-man en zoontje woonde ze in Nieuw Terbregge. Een scheiding, gevolgd door het faillissement van het bouwbedrijf van haar ex-man, veroorzaakten grote schulden. Het huis werd door de bank verkocht voor ver onder de prijs. Nu woont ze ‘hierachter’. Meer wil ze niet kwijt. Met haar twee gevulde Albert Heijn tassen verdwijnt ze uit zicht.
Terbregse tophypotheken
Aebel van Santen is manager van Stichting VraagWijzer Hillegersberg-Schiebroek. Hier kunnen inwoners uit de deelgemeente terecht met vragen over wonen, welzijn, zorg en inkomen. Van Santen: “Wij merkten, halverwege 2013, dat een groep van hoger opgeleiden zich steeds vaker bij ons meldden met zware financiële problemen. Zulke zware problemen dat sanering veelal niet meer te vermijden was.”
Schaamte is probleem nummer één om uit de schulden te kruipen
VraagWijzer ging monitoren op postcode en kwam tot de conclusie dat het grootste aantal ‘nieuwe armen’ in (Nieuw) Terbregge woont. Dat is niet opmerkelijk, gezien het grote aantal nieuwbouwhuizen en tophypotheken in deze relatief jonge wijk. Inkomstenterugval, bijvoorbeeld door ontslag, het uitblijven van opdrachten of na een scheiding, hakt er dan financieel flink in. Van Santen: “Het is een groep die de crisis hard voelt, maar daar tegelijkertijd niet aan gewend is.” Overigens kwam de nieuwe clientèle ook uit andere delen van Hillegersberg, bijvoorbeeld het Molenlaankwartier, maar doordat huizen hier ouder en soms deels afbetaald zijn, is deze groep kleiner. “Schaamte is voor een bepaalde groep cliënten probleem nummer één om uit de schulden te kruipen”, zegt van Santen. “Je was die succesvolle zzp’er, die gewaardeerde vakman, de techneut die alles kon. Je had altijd een goed leven en een goed inkomen. Nu zit je thuis en doe je voor je gevoel ineens niet meer mee.”
UWV was klant
Pascal*, in de vijftig, ondervond het aan den lijve. Zijn huis in het Molenlaankwartier is net onder voorbehoud verkocht. De klassieke meubels in de woonkamer herinneren aan betere tijden. Tot drie jaar geleden werkte hij als operationeel directeur bij een succesvol bedrijf. “We konden lekker leven, alles doen wat we wilden. Niks te klagen.” Na een langlopend conflict met de directeur-grootaandeelhouder van het bedrijf waar hij werkte, werd besloten om de arbeidsovereenkomst te stoppen. Ontslag met wederzijds goedvinden. “Ik kreeg een overbruggingsregeling. Daar had ik achteraf gezien geen genoegen mee moeten nemen.” Eerder had Pascal zijn kansen positief ingeschat, maar de toekomst bleek weinig rooskleurig. Een ontoereikende overbruggingsregeling en de opgeschroefde pensioenleeftijd naar 67 jaar speelden hem parten.
Vroeger was het UWV een klant waar ik zaken mee deed. Nu zat ik zelf aan het bureau bij Werkplein
Banen liggen niet voor het oprapen. Met zijn eigen bedrijf, dat hij naast zijn loondienst al runde, haalt hij nog weinig opdrachten binnen. “Ons eigen vermogen raakte op en er kwam niks binnen, want ik kwam niet in aanmerking voor een WW-uitkering of bijstand. Tja, dan slaat de stress wel toe.” Pascal lacht. “Vroeger was het UWV een klant waar ik zaken mee deed. Nu zat ik zelf aan het bureau bij Werkplein.”
Schijn hoog houden
Brood eten om die BMW voor de deur te kunnen laten staan? Jarige kinderen ziek melden zodat ze niet hoeven te trakteren? Van Santen is dergelijke scenario’s niet tegengekomen. “Deze groep teert op spaargeld. Ze bezuinigen werkelijk op alles en hopen op betere tijden. Vaak zijn problemen opgestapeld door te lang wachten, dan is hulp onvermijdelijk.” In gesprek gaan met schuldeisers blijkt dan al een gepasseerd station en het spoor leidt linea recta naar de kredietbank en schuldsanering. Van Santen: “Vergis je niet in de schulden. We hebben het hier niet over schulden door teveel shoppen bij Wehkamp, maar schulden die ontstaan door geen enkele inkomsten meer hebben. Je kunt wel stoppen met uitgeven, maar de hypotheek wordt niet minder.”
Pascal en zijn vrouw draaien elk dubbeltje om. Pascal: “Alle onderhoud aan huis doe ik tegenwoordig zelf – en geloof me, deze oude huizen hebben flink onderhoud nodig. We gaan nu naar Lidl. Abonnementen en sommige verzekeringen zijn opgezegd. En even geen vakanties meer.” Hij wijst naar de auto die op het pad staat. “Die doe ik niet weg, want je moet toch mobiel blijven. Dat hoort voor mij bij het proces van alles weer op de rit krijgen. Maar hij is eigenlijk wel toe aan een beurtje – dat stel ik dan weer uit.”
Ik heb mijn vrienden nooit over onze situatie verteld
Voorheen gingen Pascal en zijn vrouw tweemaal per jaar eten bij een sterrenrestaurant met vrienden. Dat zit er voorlopig niet in. Pascal: “Ik heb mijn vrienden nooit verteld hoe het zit, of ze over onze situatie verteld.” Waarom niet? Pascal moet even nadenken over die vraag. “Ja, toch die schaamte, hè? Gevoelens van falen, dat speelt een grote rol. Maar ik wil ook niet dat zij gaan betalen. Zo wil ik het niet.”
Flyeren op maat
In tegenstelling tot de ‘oude armen’, die vaak uit een omgeving komen waar familieleden en buren ook in de bijstand zitten, zijn de ‘nieuwe armen’ meestal onbekend met instanties. Ze zijn niet gewend om hulp te vragen en schakelen die hulp daardoor te laat in. Van Santen: “Deze mensen zijn vaak zo verrast en geschrokken – ‘wat overkomt ons nu?’ – dat ze niet handelen. Die stilstand is funest, want problemen stapelen zich op. Hoe eerder de hulp komt, hoe beter.”
Om de nieuwe armen vroegtijdig te bereiken en ze zo te behoeden voor een definitieve val, besloot de organisatie te flyeren in de wijken waar veel clientèle vandaan kwam. Terbregge. Er werd een folder op maat gemaakt. Van Santen: “De folder die wij normaal gebruiken, leek ons ongeschikt. De nieuwe armen herkennen zich niet in de doelgroep die daarin aangesproken werd.” Er werd een nieuwe folder ontworpen, met daarin opgenomen het woord zzp’er en een foto van een man met bril en polo.
Eenmaal in de spreekkamer is er ruimte nodig om emoties over de gebeurtenissen en de situatie kwijt te raken, aldus van Santen. “Iemand moet horen ‘dit gebeurt vaker, het kan iedereen overkomen’. Daarna kunnen ze meestal zelfstandig aan de slag. Maar die schroom en schaamte moeten opengebroken worden.”
Kamperen in de woonkamer
Leuk is anders, maar ik red me wel. Veel erger vind ik het voor al die mensen die nog kinderen thuis hebben
Bas* is de ergste schaamte inmiddels voorbij, maar hij herinnert zich de eerste keer bij de Voedselbank nog goed. “Man, ik schaamde me kapot. Het past helemaal niet in mijn aard om mijn handje op te houden. Maar ja, ik moet rondkomen van twintig euro per week, dus ik heb weinig keus.” Hij komt nu al een paar maanden bij de Voedselbank. Voorheen reed hij gevaarlijke stoffen op de vrachtwagen (“Het geld kwam met bakken binnen!”), maar door ziekte raakte hij zijn baan kwijt. Schulden liepen op en Bas eindigt bij de kredietbank. Op een gegeven moment sloot Eneco de energie af. Als fervent kampeerder had Bas nog een paar gasflessen staan waarop hij kon koken. “Ik geef niet echt om materiële spullen. Kijk, ik red het wel zo, leuk is anders, maar ik red me wel. Veel erger vind ik het voor al die mensen die nog kinderen thuis hebben.”
Pascal is nu schuldenvrij, op een lening binnen de familie na. Ondernemend als hij is, besloot hij niet bij de pakken neer te zitten. Bezig blijven, was het motto. Zo is hij brieven aan instanties en schuldeisers gaan schrijven voor lotgenoten. Een bed & breakfast beginnen in Frankrijk, een droom voor na zijn pensioen, zit er niet meer in, maar Pascal treurt niet. “Ik was voorheen eigenlijk altijd met werk bezig, nu ben ik veel meer thuis. Ik word binnenkort opa, dan start er weer een heel nieuw tijdperk.”
Om privacyredenen zijn de namen Bas en Pascal gefingeerd.
Arm in de rijke wijk
In deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek lag het gemiddeld vrij besteedbaar inkomen in 2012 op € 39.000 per huishouden. Dit was fors hoger dan het Rotterdams gemiddelde (€ 29.500). In Schiebroek ligt het gemiddelde besteedbaar inkomen op € 30.000. In het Molenlaankwartier (in Hillegersberg-Noord) op € 57.700. In Terbregge is het € 45.400. Het werkloosheidspercentage in Hillegersberg-Schiebroek was in 2012 6,5 procent.
De deelgemeente telde in 2012 20.106 woningen (47 procent huurwoningen). Het aantal mensen met een uitkering bedroeg 1.202. De rijkste wijk van Rotterdam is Kralingen-Oost. Het gemiddelde vrij besteedbaar inkomen in 2012 was hier € 59.100.
Bron: Beleidsnotitie Toekomst Zorg en Welzijn Hillegersberg-Schiebroek, december 2012
karinkoolen.com 
